TY - JOUR ID - 130645 TI - بررسی تفاوت‌های استانی امید زندگی در ایران: مقایسه موردی دو استان گیلان و سیستان و بلوچستان JO - دوفصلنامه مطالعات جمعیتی JA - JIPS LA - fa SN - 2676-5306 AU - ساسانی‌پور, محمد AU - محبی میمندی, مهیار AU - خسروی, اردشیر AD - استادیار جمعیت‌شناسی، گروه پژوهشی جمعیت و سلامت، مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور، تهران، ایران (نویسنده مسئول). AD - دانشجوی دوره دکتری جمعیت‌شناسی، گروه جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. AD - استادیار بهداشت عمومی، مرکز مدیریت شبکه، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تهران، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 7 IS - 1 SP - 293 EP - 318 KW - امید زندگی در بدو تولد KW - علل مرگ KW - گروه سنی KW - بیماری‌های قلبی-عروقی DO - 10.22034/jips.2021.273241.1096 N2 - در جمعیت‌هایی که در مرحله نهایی گذار مرگ‌و‌میر قرار دارند، یکی از مهمترین پرسش‌ها، میزان نابرابری‌های جغرافیایی موجود در شاخص امید زندگی است. برای بررسی این نابرابری‌ها در کشور، با استفاده از داده‌های اصلاح‌شدة ثبتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و روش تجزیه آریاگا، نقش گروه‌های سنی و علل مرگ در فزونی امید زندگی در بدو تولد استان گیلان در مقایسه با استان سیستان و بلوچستان تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد مرگ‌و‌میر نوزادان با رقم حدود 1.3 سال در هر دو جنس بیشترین تأثیر را در تفاوت سطح امید زندگی در بدو تولد دو استان داشته است. همچنین بیماری‌های قلبی-عروقی در زنان و حوادث غیرعمدی در مردان، به‌ترتیب، با رقم‌های حدود 3.0 سال و 1.8 سال، مهمترین علل فزونی امید زندگی در بدو تولد گیلان نسبت به سیستان و بلوچستان (به‌دلیل الگوی جوان‌تر مرگ‌و‌میر ناشی از این بیماری در سیستان و بلوچستان) بوده است. نتایج بیانگر این است که علی‌رغم طی شدن گذار مرگ‌ومیردر کل کشور، نابرابری‌های مهمی در مرگ‌ومیر استان‌های مورد مطالعه کشور همچنان وجود دارد و همین امر آن‌ها را در مراحل متفاوتی از گذار مرگ‌و‌میر، اپیدمیولوژیک و سلامت قرار داده است. توزیع عادلانه‌تر امکانات توسعه در سطح جغرافیایی می‌تواند به کاهش این شکاف‌ها و افزایش کلی امید زندگی در کشور منجر شود. UR - https://jips.nipr.ac.ir/article_130645.html L1 - https://jips.nipr.ac.ir/article_130645_c2a553b421ee17ae16c02d85218f552b.pdf ER -