نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری، رشته جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی، دانشگاه الزهرا

2 دانشیار جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا

چکیده

هدفِ این مطالعه کشفِ فهم و درکِ مهاجرین روستایی ساکن شهر اراک از نابرابری است. برای این منظور از نظریه مبنایی به‌عنوان روش پژوهش کیفی استفاده کرده‌ایم. داده‌های پژوهش با استفاده از مصاحبه و مشاهده مستقیم جمع‌آوری شده‌اند. جمعیت مورد مطالعه شامل مهاجرین روستایی ساکن شهر اراک است که طی 50  سال اخیر (1345-1395) به این شهر مهاجرت کرده‌اند، و نمونه‌ها نیز شامل 22 نفر از گروه‌های سنی و شغلی مختلف بوده‌اند. از تشریح یافته‌ها 50 مفهوم اولیه و 15 مقوله استخراج شد؛ مقوله مرکزی که درک نابرابری را ایجاد می‌کند، نابرخورداری است. شرایط علّی مؤثر در درک نابرخورداری عبارتند از: پایگاه اقتصادی-اجتماعی، ناهمگنی منزلتی، کیفیت سبک زندگی، نحوه درک برخورداری، و مقایسه، که به‌وسیله شرایط مداخله‌گری چون: نمایش رسانه‌ای، ویژگی شبکه روابط، و کیفیت سطح زندگی، تعدیل و تشدید می‌شوند. طبق یافته‌ها، مهاجرین استراتژی‌های مدارا، تظاهر دروغین به برخورداری، و دریافت کمک از سازمان‌های حمایتی را اتخاذ می‌کنند، که پیامدهایی چون افزایش نارضایتی از زندگی و احساس تمایز اجتماعی را در پی دارد و می‌تواند منجر به بی‌اعتمادی و کاهش همبستگی اجتماعی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Perception of Inequality in Life before and after Migration from Rural to Urban Areas: A Case Study of Immigrants Entering the City of Arak during the Last 50 Years

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Zandi 1
  • Mansoreh Azam Azadeh 2

1 PhD Student, Sociology of Social Issues, Al-Zahra University

2 Associate Professor of Sociology, Department of Social Sciences, Al-Zahra University

چکیده [English]

The purpose of this article is to explore the understanding of rural migrants living in Arak about inequality. For this purpose, we have used the Grounded Theory as a qualitative approach. Research data were collected through interviews and direct observation. The study population includes rural immigrants living in the city of Arak who migrated to this city in the last 50 years, and the samples included 22 people from different age and occupation groups. From the description of the findings, 50 basic concepts and 15 categories were extracted; Central theme which create perception of inequality is lack of benefiting. Causal conditions influencing the lack of benefiting include: Socio-economic status, status heterogeneity, quality of life style, how to perceive benefiting, and comparing, which by means of interventional conditions such as: media views, network characteristics of relationships, and quality of life are adjusted and intensified. Based on the finding, immigrants adopt the following strategies: tolerance, false pretend of benefiting, and receiving assistance from supporting organizations. The consequences include an increased life dissatisfaction, and a sense of social differentiation and it can lead to mistrust and reduced social solidarity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Migration
  • Understanding Inequality
  • Inequality
  • Rural Immigrants
  • Social Differentiation
  • Arak City
ابراهیمی، پریچهر (1368). پدیدارشناسی، تهران: نشر دبیر. 
ابریشمی، حمید، سجاد برخورداری و علی‌رضا قباشی (1398). تأثیر پویایی مهاجرت از روستا به شهر بر نابرابری درآمدی: مورد مطالعه مناطق روستایی ایران"، فصلنامه مدلسازی اقتصادسنجی، دوره 3، شماره 3 ، صص 62-39.
ادیب حاج باقری، محسن، سرور پرویزی و مهوش صلصالی (1389). روش‌های تحقیق کیفی، تهران: انتشارات بشری.
استراس، آنسلم و جولیت کوربین (1387). اصول روش تحقیق کیفی، بیوک محمدی (مترجم)،  تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
اشرف، احمد و علی بنوعزیزی (1393). طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران، سهیلا ترابی فارسانی (مترجم)، تهران: انتشارات نیلوفر.  
امانی، مهدی (1354). لغت‌نامه جمعیت‌شناسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
آیرملو، رضا (1363).  مهاجرت از روستاها به شهرها در ایران، مجله زبان و ادب فارسی (دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز)، شماره 132، صص 116-79.
بودون، ریمون و فرانسوا بوریکو (1385).  فرهنگ انتقادی جامعه‌شناسی، عبدالحسین نیک گهر (مترجم)، تهران: فرهنگ معاصر.
توحیدی اردهائی، فاطمه و الهه حیدرزاده (1390). تحقیق کیفی با تأکید بر روش گروه کانونی، مجموعه مقالات کیفی در پژوهش‌های اجتماعی، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.
جلالیان، حمید و بهروز محمدی یگانه (1386). تحلیل عوامل جغرافیایی مؤثر در مهاجرت‌های روستایی شهرستان زنجان از سال 1355 تا 1375،  پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 61، صص 99-89.
حاج باقری، محسن، مهوش صلصالی و سرور پرویزی (1368). روش تحقیق کیفی، تهران: نشر نی.
حسامیان، فرخ و گیتی اعتماد (1385). شهرنشینی در ایران، تهران: انتشارات آگاه.
خاکپور، براتعلی، و علی‌رضا باوان پوری (1388). بررسی و تحلیل نابرابری در سطوح توسعه یافتگی مناطق شهر مشهد، مجله دانش و توسعه، سال 16، شماره 27، صص 203-182.
رایت، اریک اُلین (1395). رویکردهایی به تحلیل طبقاتی، یوسف صفاری (مترجم)، تهران: نشر لاهیتا.
رفیع پور، فرامرز (1378). آناتومی جامعه، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
زاهدی، محمدجواد (1385). توسعه و نابرابری، تهران: نشر مازیار.
زمانی نیه، سمیه (1397). تأثیر مهاجرت روستایی در باز تولید نابرابری اجتماعی، مجله تحقیقات جدید در علوم انسانی، شماره 46 ، صص 28-17.
زنجانی، حبیب الله (1380). مهاجرت، تهران: انتشارات سمت.
شفیعی کاخکی، مریم (1390). مهاجرت؛ نابرابری درآمد یا ارتقاء کیفیت زندگی، فصلنامه اقتصاد کاربردی، سال 2، شماره 4، صص112-89 .
شیخاوندی، داور (1383). مفاهیم برابری و نابرابری در فلسفه‌های غربی، مجله رشد آموزش علوم اجتماعی، دوره 8، شماره 1، صص 13-4.
طاهرخانی، مهدی (1380). تحلیلی بر عوامل مؤثر در مهاجرت‌های روستایی– شهری، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 16، شماره 3، شماره 62، صص 93-67.
طاهری دمنه، محسن و معصومه کاظمی (1397). تمایل به مهاجرت در بین جوانان؛ مطالعه‌ای کیفی در تصاویر آینده، فصلنامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، دوره 10، شماره 4، صص78-53.
غلامزاده نطنزی، امیرحسین (1383). اخلاق شهروندی و تأملی بر وضعیت آنومیک جوانان در تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جامعه‌شناسی جوانان، دانشگاه تهران.
فتحی، الهام (1394). روند شهر نشینی در ایران. قابل دسترسی در: www.daraian.com  
فلیک، اووه (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی، هادی جلیلی (مترجم)، تهران: نشر نی.
فیندلی، سالی (1372). برنامه‌ریزی مهاجرت‌های داخلی، عبدالعلی لهسائی‌زاده (مترجم)، شیراز: انتشارات نوید.
کرسول، جولیت (1394). پویش کیفی و طرح پژوهش، (انتخاب از میان پنج رویکرد روایت پژوهی، پدیدارشناسی، نظریه داده بنیاد، قوم نگاری، مطالعه موردی)، حسن دانایی فرد و حسن کاظمی (مترجم)، تهران: انتشارات صفار.
کوئن، بروس (1372). درآمدی به جامعه‌شناسی، محسن ثلاثی (مترجم)، تهران: نشر توتیا.
کوئن، بروس (1372). مبانی جامعه‌شناسی، توسلی و فاضل (مترجم)، تهران: انتشارات سمت.
گرب، ادوارد (1381). نابرابری اجتماعی: دیدگاه‌های نظریه پردازان کلاسیک و معاصر، محمد سیاهپوش و احمدرضا غروی زاد (مترجم)، تهران: نشر معاصر.
لهسایی‌زاده، عبدالعلی (1380). نابرابری و قشربندی اجتماعی در ایران، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره 16، شماره 2، صص24-3.
لهسائی‌زاده، عبدالعلی (1368). نظریات مهاجرت، شیراز: انتشارات نوید. 
محمدپور، احمد (1390). روش تحقیق کیفی ضد روش (منطق و زرح در روش‌شناسی کیفی)، جلد 1، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
مهرگان، نادر و صابر زمانی (1392). بررسی اثر شهرنشینی بر توزیع درآمد در ایران با تأکید بر نظریه کوزنتس، مجله برنامه‌ریزی و بودجه، دوره 18، شماره 3، صص 19-3.
نقدی، اسداله (1386). حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی، همدان: انتشارات فن آوران.
هزار جریبی و صفری شالی (1391). آناتومی رفاه اجتماعی، تهران: جامعه و فرهنگ.
Creswell J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. London: sage publications.
Danayifard, H., & M. Emami (2006). Strategies for qualitative research: Grounded theory, Quarterly journal of Management, (2), Tehran (in Persian).
Fleiesher, B., & H. Li (2010). Human capital, economic growth, and regional inequality in china, journal of development economics. No. 92: 215-231.
Ha, W., J. Yi, Y. Yuan & J. Zhang (2016). The dynamic effect of rural – to – urban migration on inequality in source villages: system GMM estimates from rural china, china Economic Review, 37: 27-39.
Hahn, K., J. Steinhäuser &, K. Goetz (2020). Equity in Health Care: A Qualitative Study with Refugees, Health Care Professionals, and Administrators in One Region in Germany. Volume 2020, Article ID 4647389, doi.org 10.1155.
Knell, M., and H. Stix (2017). Perceptions of Inequality, Oesterreichische Nationalbank.
Lipton, M. (1980). Migration from rural areas of poor countries: the Impacts of rural productivity and Income distribution, world development, vol. 8: 1-24.
Mcdowell, L. (2008).  Thinking through work: complex Inequalities, constructions of differential migrants, progress in Human Geography, vol. 32, No. 4, pp. 491-507.
Rebhun, u. & A. Raveh (2006).  The spatial distribution of Quality of life in the United States and interstate migration, 1965-1970 and 1985- 1990. Social indicators research, 78(1), 137-178.                                         
Richardson H. W. (1979). Aggregate efficiency and interregional Eequity. In Hendrik Folmer (Eds), Spatial Inequalities and Regional Development, Boston: Kluwer, pp: 161- 183.
Stalker, P. (1994). The work of strangers: A survey of international labour migration. International labour office, Geneva.
Stark, O. & D. E. Bloom (1985). The new economics of labor migration, American Economic Review, 75 (2): 173- 178.
Stark, O. & J. E. Taylor (1991). Migration incentives, migration types: the role of relative deprivation. The Economic Journal, 1163-1178.
Strauss, A., & J. Corbin (2008). Basics of qualitative research. Translated by Mohammadi, Biok, Tehran: Human Scienge & Cultural studies center publication (in Persian).
Weiss, A. (2005). The Transnationalization of social Inequality: conceptualizing social position on world scale, current sociology, vol. 53, No, 4: 707-728.  
Zhigang, L. U. & S. Shunfeng (2006). Rural- urban migration and wage determination, the case of Tianjin, Journal of China Economic Review, No. 17.