نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ارتباطات اجتماعی، دانشگاه تهران (نویسندۀ مسئول).

2 کارشناس ارشد ارتباطات اجتماعی، دانشگاه تهران.

چکیده

هدف از این پژوهش، مطالعۀ خوانش مخاطبان مهاجر افغانستانی ساکن ایران از برنامه‌های تلویزیون جمهوری اسلامی ایران دربارۀ افغانستان و مهاجران افغانستانی است. برای‌این‌منظور از رویکرد تحلیل دریافت بهره گرفته شده است. روش پژوهش، کیفی است و داده‌های تحقیق ضمن مصاحبه عمیق با 18 نفر از مهاجران افغانستانی گردآوری شده است. بر اساس تحلیل مصاحبه‌ها، مهاجران از نحوۀ بازنمایی تلویزیون ایران از آنها تا دهۀ 1390 رضایت نداشته‏اند. در خوانش مقاومتی مصاحبه‌شوندگان از برنامه‌های مذکور، افغانستان و مهاجران افغانستانی همچنان در اغلب برنامه‌های تلویزیونی، به‌ویژه در اخبار و سریال‌ها بازنمایی منفی می‌شوند که از نظر آنها بسیار ناخوشایند است. همچنین بر اساس خوانش مذاکره‌ای مصاحبه‏شوندگان، مهاجران افغانستانی در تلویزیون ایران تا پیش از دهۀ 1390، کژنمایی یا کم‌نمایی شده است، اما در دهۀ اخیر، به‌دلیل تمرکز تلویزیون ایران در دهۀ 1390 بر گردان فاطمیون متشکل از مهاجران افغانستانی و نیز افزایش مهاجرت قشر تحصیل‏کردۀ افغانستانی به اروپا، در کنار افزایش تنوع و تعداد رسانه‌ها به‌ویژه رسانه‌های اجتماعی، بازنمایی منفی صورت‌گرفته از آنها در تلویزیون ایران روند معکوسی یافته و تصویر افغانستانی‌ها بهبود یافته است. همچنین، یافته‌ها از عدم‌رضایت نسبی مهاجران افغانستانی از برخی برنامه‌های تلویزیون ایران در مورد افغانستان و مهاجران افغانستانی، به‌ویژه اخبار و سریال‌های تلویزیونی حکایت دارد.  

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Reading of Iran Residing Afghan Immigrants of Their Representation on Iranian Television

نویسندگان [English]

  • Abdollah Bicharanlou 1
  • Azadeh Taheri 2

1 Assistant Professor of Social Communication, Department of Communication, University of Tehran (Corresponding Author). E-mail: bikaranlou@ut.ac.ir

2 M. A of Social Communication, the University of Tehran. E-mail: aza.taheri@gmail.com

چکیده [English]

This research aims to study the reading of Afghan immigrants residing in Iran of their representation on the Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB) programs. To study the issue, the reception analysis approach has been reviewed. The research method is qualitative and research data has been gathered through in depth interviews with 18 Afghan immigrants. Based on the analysis of the interviews, the Afghan immigrants are dissatisfied with the way of representing them in Iranian television channels up to the recent decade. Based on oppositional reading of interviewees on IRIB programs, Afghan immigrants are depicted negatively in TV news and series and they are dissatisfied with this depiction. Based on negotiation reading, the interviewees believe that their representation in Iranian television was very little and marginal or they have been misrepresented before the 2010s but the focus of Iranian television on Afghan immigrants has increased. They see the representation of Afghans has differed during recent decade because of Iranian T.V attention to the Afghan battle men who battled in Syria, and due to the increase of educated Afghans migration to Europe, besides the increasing diversity of media, especially the social media. However, the results signify the relative dissatisfaction  of Afghan immigrants living in Iran with their representation in some programs of the Iranian television channel, especially T.V news and series.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Audience Reception
  • Afghan Immigrants
  • Representation
  • Television Audiences
  • Iranian Television
باقری، شهلا و منصوره افقهی (1399). سیاست فرهنگی و حقوق بشر مهاجران افغانستانی در ایران، دوفصلنامۀ مطالعات جمعیتی، دورۀ 6، شماره 11، صص 229- 195.
 بیابانگرد، اسماعیل (1380). دلایل و انگیزه‌های تماشای تلویزیون، فصلنامه پژوهش و سنجش، دورۀ 8، شماره 26، صص 188-177.
پاینده، حسین (1394). نقد ادبی و دموکراسی، چاپ سوم،  تهران: انتشارات نیلوفر.
حسینی انجدانی، مریم و علیرضا خوشگویان فرد (1394). بررسی خوانش زنان تهرانی از سریال کلاه پهلوی: فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، دورۀ 22، شماره 4، صص 76-55.
دورینگ، سایمون (1378). مطالعات فرهنگی، تهران: آینده‌پویان.
رحمانی فیروزجاه، علی و سعدیه سهرابی (1394). خوانش و رمزگشایی مخاطبان زن از فیلم‌های عامه‌پسند شبکه‌های ماهواره‌ای (مطالعة موردی زنان شهر ساری)، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان (مطالعات زنان سابق)، شماره 45، صص 28-7.
رضایی‏بایندر، محمدرضا (1381). جعبه جادو: بررسی تأثیر ویژگی‌های فیزیکی محیط تماشا بر ادراک مخاطب، فصلنامة پژوهش و سنجش، دورۀ 9، شماره 32، صص 177- 164.
سجادپور، فرزانه و ابراهیم جمالی سوسفی(1395). زنان افغان مهاجر و چالش‌های بازگشت به وطن (مطالعه موردی: زنان مهاجر افغان ساکن شهر مشهد)، پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، دورۀ 2، شماره 6، صص 155-135.
سفیری،‌ خدیجه (1387). ‌روش تحقیق کیفی،‌ تهران: پویش.
کاظمی، عباس و حاج‏محمدحسینی، محبوبه (1394) ایدئولوژی مقامت و مخاطب فعال: نگاهی به مطالعات خوانش در ایران، تحقیقات فرهنگی ایران، دورة 8، شماره 1، صص 95- 71. 
کریمی، امید و سیدمحمد مهدی‌زاده (1392). تحلیل دریافت مخاطبان جوان شهر مریوان از سریال‌های عامه پسند ماهواره‌ای، تحقیقات فرهنگی ایران، دورۀ 6، شماره 24، صص 136- 107.
لیندلف، تامس و برایان تیلور (1388). روش‌های تحقیق در علوم ارتباطات، ترجمۀ عبدالله گیویان، چاپ اول، تهران: همشهری.
 ماهر، فرهاد (1373). انواع مهاجرت و رویکردی نو در تبیین نظری آن، اقتصاد کشاورزی و توسعه، دورۀ 3، شماره 8 (شماره ویژه جمعیت و نیروی انسانی)، صص 226- 220.
مرکز آمار ایران (1395). نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395.
منتظرقائم، مهدی و رضا کاوند (1394). نحوۀ خوانش و رمزگشایی شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای؛ مطالعه موردی خوانش جوانان تهران از شبکه‌های سیاسی و تفریحی فارسی‌زبان، تحقیقات فرهنگی ایران، دورۀ 7، شماره  27 ، صص 125-107.
مهدی‌زاده، سیدمحمد (1384). مطالعه تطبیقی نظریه کاشت و دریافت در ارتباطات، چاپ اول، تهران: مرکز تحقیقات مطالعات و سنجش برنامه‌ای.
مهدی‌زاده، سیدمحمد (1389). نظریه‏های رسانه: اندیشه‏های رایج و دیدگاه‏های انتقادی، چاپ اول، تهران: همشهری.
Hall, S. (1997). Representation: Cultural Representations and Signifying Practices. Sage. 1999.
Turow, J. (2009). Media Today: An Introduction to Mass Communication, Routledge.
Zhao, M. (2008). Understand the misunderstanding: A study incorporating uses and gratifications theory on why Chinese film audiences see America the way they do. Liberty University.2008.