Authors

1 Ph.D Student in Demography, Department of Demography, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.

2 Associate Professor of Demography, Department of Demography, Faculty of Social Sciences, University of Tehran .

3 Associate Professor of Demography, Department of Demography, Faculty of Social Sciences, University of Tehran.

4 Associate Professor of Sociology, Department of Community Nutrition, Shahid Beheshti University of Medical Science, Tehran, Iran.

Abstract

The mortality transition is the initial phase of demographic transition by improving the population health ,increasing the ability to resist disease, and preventing premature deaths through scientific advances . In this regard, the current article examines the mortality trend in Iran using the smoothing spline method. The research data includes life expectancy estimations at different times in the country. The smoothing spline technique was used to link the estimates and plot the trend of changes in the life expectancy index, and the speed of its changes. The calculations and drawings of plots were performed using the pspline package in R software. The results showed that the mortality transition in Iran began in the early 14th century (AH) andprogressed very rapidly until the mid-1980s. After this period, this trend continued until the early 15th century (AH) at a slower pace, that is, while life expectancy is still increasing, but the increase acceleration is slowing down. This trend is expected to continue at a steady pace in the 15th century (AH). The use of the spline method in this article made it possible to model this process more accurately based on non-parametric statistics and reveal the sensitivity of the model to different estimates.

Keywords

Main Subjects

این مقاله برگرفته از پایان‌نامة دورة دکتری نویسندة نخست با عنوان «بررسی اثرات مُمِنتومی فرایندهای جمعیتی بر سالخوردگی جمعیت در استان‌­های ایران» می‌باشد.

امانی، مهدی (1374). کوششی در نگرش تاریخی به روند میزان‌های موالید و مرگ و شناخت مراحل گذار جمعیتی در ایران، فصلنامة جمعیت، شمارة‌ 13 و 14، صص 83-71.
آقا، هما (1387). محاسبة جدول عمر خلاصه و کامل استان‌های ایران برای سال 1385، تهران: مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
آقایی، نازنین (1391). مطالعة اثر نیرومحرکة تغییرات مرگ‌ومیر بر سالخوردگی جمعیت در ایران، پایان‌نامة دورة دکتری، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
ترکاشوند، محمد (1396). تحلیل حساسیت و بازآزمون روش‌های ارزیابی ثبت مرگ بزرگسالان، پایان‌نامة دورة دکتری، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
خزانه، حبیب‌‌الله و ابوالقاسم سادات دربندی (1352). پیش‌بینی و گذشته‌نگری جمعیت شهری و روستایی ایران تا سال 1370. تهران: مرکز آمار ایران.
زنجانی، حبیب‌الله و طه نورالهی (1379). جداول مرگ‌ومیر ایران برای سال 1375 (برحسب جنس در کل کشور و استان‌ها به تفکیک شهری و روستایی)، تهران: مؤسسة عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
زنجانی، حبیب‌الله و مجید کوششی (1371). بررسی مرگ‌ومیر در ایران در مطالعات مربوط به تحول جمعیت در طرح‌ریزی کالبدی ملی از 1365 تا 1400، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
زنجانی، حبیب‌الله (1370). جمعیت و شهرنشینی در ایران، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
زنجانی، حبیب‌الله، محمد آراسته خوی و داریوش صدری وحیدی (1350). جمعیت‌شناسی تطبیقی جهان، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های اجتماعی دانشگاه تهران.
ساسانی‌پور، محمد، مجید کوششی، عباس عسکری ندوشن و اردشیر خسروی (1396). نقش تغییرات سن و علت مرگ در افزایش امید زندگی در ایران در دهة اخیر، نامة انجمن جمعیت‌شناسی ایران، دورة 12، شمارة 24، صص 134-109.
ساسانی‌پور، محمد (1397). تفاوت‌های جنسی مرگ‌ومیر در ایران: تحلیل روند، الگوها و علل، پایان‌نامة دورة دکتری، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
ساسانی‌پور، محمد و مصیب محبی (1398). بررسی امکان بهبود امید زندگی ایران با حذف علل عمدة مرگ طی دورة 1394-1385، دوفصلنامة مطالعات جمعیتی، دورة 5، شمارة 1، صص 29-7.
سرایی، حسن (1376 الف). گذار جمعیتی ایران، ملاحظات مقدماتی، فصلنامة علوم اجتماعی، شمارة 9، صص 11-1.
سرایی، حسن (1376 ب). مرحلة اول گذار جمعیتی ایران، نامة علوم اجتماعی، شمارة 9 و 10، صص 67-51.
شریفی، منصور (1385). مرحلة انتقالی مرگ‌ومیر و شواهدی از استمرار انتقال اپیدمیولوژیک ایران در دهة اخیر، نامة انجمن جمعیتشناسی ایران، دورة 1، شمارة 2، صص 194-171.
شمس، حسن (1361). جدول امید زندگی ایران (جدول عمر)، تهران: مرکز آمار ایران.
عینی زیناب، حسن، فریده شمس قهفرخی، علیرضا ساجدی، اردشیر خسروی، علیرضا زاهدیان، زهرا رضایی و طه نورالهی (۱۳۹۴). مدل‌سازی و پیش‌بینی مرگ‌ومیر در ایران ۱۴۲۰-۱۳۷۵، تحقیقات نظام سلامت حکیم، دورة ۱۸، شمارة ۴، صص 346-336.
فتحی، الهام، منصور شریفی، محسن ابراهیم‌پور و حبیب‌اله زنجانی (1397). علل عمدة مرگ‌ومیر ایران در سال 1395 با استفاده از جداول عمر چند کاهشی، نامة انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال 13، شمارة 26، صص 185-155.
کمیجانی، اکبر، مجید کوششی و لیلی نیکان (1392). برآورد و پیش‌بینی میزان مرگ‌ومیر در ایران با استفاده از مدل لی کارتر، پژوهشنامة بیمه، سال ۲۸، شمارة ۴، صص 25-1.
کوششی، مجید (۱۳۹۷). جداول عمر کشور در سال ۱۳۹۵ بر اساس آمارهای ثبت مرگ در ایران، تهران: پژوهشکدة بیمه.
کوششی، مجید و لیلی نیاکان (۱۳۹۳). جداول عمر کشور در سال‌های 1390 و 1391 براساس آمارهای ثبت مرگ در ایران، تهران: پژوهشکدة بیمه.
کولی، کی. ال (1361). جداول خلاصه عمر در ایران برای سال‌های 1356-1352، ترجمة ک. آریکیان. تهران: مرکز آمار ایران.
محبی، مهیار و محمد ساسانی‌پور (1399 الف). کووید 19 و بازبینی گذارهای جمعیت­شناختی: عصر اپیدمی‌های-عفونی انگلی نوپدید؟ نامة انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال 15، شمارة 30، صص74-41.
محبی، مهیار و محمد ساسانی‌پور (1399 ب). پویایی ساختار سنی جمعیت و مرگ‌ومیر در ایران: پیشنهاد روشی جدید برای تعدیل میزان‌های مرگ‌ومیر، نامة انجمن جمعیت‌شناسی ایران، دورة 15، شمارة 29، صص 120-95.
مهاجرانی، علی اصغر (1367). ملاحظاتی دربارة افزایش تعداد و رشد جمعیت ایران در یکصد سال اخیر (1365-1265)، نامة علوم اجتماعی، جلد 1، شمارة 1، صص 106-91.
میرزایی، محمد (1367). سطح مرگ‌ومیر و توسعه-ارائة یک الگو، نامة علوم اجتماعی، جلد 1، شمارة 1، صص 118-107.
میرزایی، محمد و لیلا علیخانی (1386). برآورد سطح و بررسی عوامل مؤثر بر مرگ‌ومیر شهر تهران در سال 1384 و روند تحولات اپیدمیولوژیکی آن در سی سال اخیر، نامة انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال 2، شمارة 3، صص 60-30.
میرزایی، محمد، مجید کوششی و محمدباقر ناصری (1375). برآورد و تحلیل شاخص‌های حیاتی-جمعیتی کشور در سرشماری‌های 1365 و 1370، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.
نوراللهی، طه و محمدحسین نجاتیان (1382). مرگ‌ومیر کودکان در ایران، روندها و شاخص‌ها (1335-1400)، تهران: مرکز آمار ایران.
نوراللهی، طه، حسام خدامرادی، وریا عبدالله نژاد (۱۳۹۲). ساخت جدول عمر سالانه برای ایران، تهران: پژوهشکدة آمار ایران.
نهاپتیان، وارتکس و حبیب‌الله خزانه (1356). میزان‌های حیاتی ایران، تهران: دانشکدة بهداشت، دانشگاه تهران.
Caldwell, J. C. (1998). Basic premises for health transition in developing countries. World Health Stat Q; 51.
Eilers, P. H. C. & B. D. Marx (2010). Splines, knots, and penalties. Wiley Interdisciplinary Reviews: Computational Statistics 2.
Eilers, P. H. C., & B. D. Marx (1996). Flexible smoothing with B-splines and penalties. Statist. Sci. 11.
James, G., D. Witten,  T. Hastie & R. Tibshirani (2017). An Introduction to Statistical Learning with Applications in R, Corrected 7th Printing, Springer Science+Business Media New York.
Khosravi, A., R. Taylor, M. Naghavi & A. D. Lopez (2007). Differential mortality in Iran. Population Health Metrics V.5.
Kuate Defo, B. (2014). Demographic, epidemiological, and health transitions: are they relevant to population health patterns in Africa? Glob Health Action, 7.
Notestein, F. W. (1945). Population: the long view. In: Kuate Defo, B. (2014), Demographic, epidemiological, and health transitions: are they relevant to population health patterns in Africa? Glob Health Action, 7.
Omran, A. R. (1971). The epidemiologic transition: a theory of the epidemiology of population change. Milbank Mem Fund Q; 49:509-38.
Ramsay, J. O., N. Heckman, & B. W. Silverman (1997) Spline smoothing with model-based penalties, Behavior Research Methods, Instruments. & Computers 29.
Thompson, W. (1929). Population. Am J Sociol, 34: 959-75.
United Nations (2019). World population prospects, in Http://www.popiulation.un.org.
Vallin, J. & F. Mesle (2004). Convergences and divergences in mortality: a new approach to health transition. Demographic Research, DOI: 10.4054/DemRes.2004.S2.2.
Weeks, J. (2008). Population: An Introduction to Concepts and Issues, Wad Worth, USA.