نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد جمعیت‌شناسی، گروه جمعیت‌شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

2 دانشیار جمعیت‌شناسی، گروه جمعیت‌شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

3 دانشیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

طلاق فرآیندی چالش‌زا است که در ابعاد گوناگون روانی، عاطفی، اجتماعی و اقتصادی زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف این پژوهش شناسایی و واکاوی فرآیند شکل‌‌گیری ازدواج مجدد در مردان و تفاسیر آنان از دلایل و زمینه‌های ازدواج مجدد پس از طلاق است که به‌صورت کیفی و با روش نظریه زمینه‌ای اجرا شده است. 15 نفر از مردان ساکن شهر اصفهان که دارای تجربه طلاق بوده و پس از آن مجدداً ازدواج کرده بودند به‌صورت هدفمند و به شیوة نمونه‌گیری نظری انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از مصاحبه عمیق گردآوری و به‌روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند. مقولة هسته «بحران هویت فردی و اجتماعی» است که از ترکیب 19 مقولة اصلی به‌دست آمد. به‌عبارتی، مردان پس از طلاق با چالش‌های هویتی در بُعد فردی و اجتماعی مواجه می‌شوند که این امر شرایط و زمینه‌های ازدواج مجدد را برای آنان فراهم می‌کند. یافته‌ها نشان داد که مردان پس از طلاق به دلیل انتظارات هنجاری_ارزشی و ساختارهای جنسیتی موجود در جامعه، خود را در جهت خلاف وضعیت به‌هنجار می‌دیدند. به‌دنبال این واقعه و چالش‌های ایجادشده در بُعد فردی و جمعی هویت، ازدواج مجدد به‌عنوان راه‌حلی کارآمد برای بازآفرینی هویت مردانگی و برخورداری از مقبولیت دوبارة اجتماعی اتخاذ شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Recreating the Masculine Identity and Gaining Social Acceptance in the Process of Men’s Remarriage

نویسندگان [English]

  • Maryam Kazemi Sahlavani 1
  • Maliheh Alimondegari 2
  • Ali Ruhani 3

1 M.A. in Demography, Department of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran.

2 Associate Professor of Demography, Department of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran.

3 Associate Professor of Sociology, Department of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran.

چکیده [English]

Divorce is a challenging process that affects a person's life in various psychological, emotional, social and economic dimensions. The purpose of this study is to identify and analyze the process of remarriage formation in men and their interpretations of the causes and contexts of remarriage after divorce, which was implemented qualitatively by grounded theory method. Fifteen men living in Isfahan who had divorce experience and then remarried were purposefully selected by theoretical sampling method. Data were collected through in-depth interviews and analyzed by open, axial and selective coding methods. The core category is the "crisis of individual and social identities", which was obtained from a combination of 19 main categories. In other words, men after divorceface identity challenges in the individual and social dimensions, which provide the conditions and grounds for men’s remarriage. Findings showed that men after divorce, due to normative-value expectations and existing gender structures in the society, saw themselves in the opposite direction of the normal situation. Following this event and the challenges created in the individual and collective dimensions of identity, remarriage has been adopted as an effective solution to recreate masculinity and enjoy social re-acceptance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Divorce
  • Remarriage
  • Identity Crisis
  • Men
  • Isfahan City
استراوس، آنسلم و جولیت کوربین (1390). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و روش‌ها، ترجمه بیوک محمدی، چاپ سوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
اسکندری، طاهره، هاجر فلاح‌زاده و ابوالقاسم خوش‌کنش (1399). کیفیت رابطه زناشویی زوج‌ها پس از ازدواج مجدد با همسر سابق: مطالعه کیفی، همایش ملی انجمن مشاورة ایران، دورة 19، صص94-118.
بگی، میلاد و محمدجلال عباسی شوازی (1399). پویایی خانوار در ایران: مطالعة چهار دهه تغییرات در ساختار خانواده و خانوار، نامة انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال 15، شمارة 30، صص 230-202.
بنی‌هاشمی، فریبا، ملیحه علی‌مندگاری، شهلا کاظمی‌پور و محمد غلامی‌فشارکی (1398). بررسی عوامل جمعیت‌شناختی، اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر احتمال طلاق در ایران در سال 1395، نامة انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال 14، شمارة 28، صص 43-7.
حیاتی، مژگان و شهلا سلیمانی (1397). پیامدهای طلاق برای فرد مطلقه: یک مطالعه کیفی، رویش روان‌شناسی، سال 7، شمارة 11، صص 288-273.
درگاهی، حسن، مجتبی قاسمی و امین بیرانون (1397). عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر طلاق در ایران با تأکید بر ادوار تجاری، آموزش و اشتغال زنان، فصلنامۀ اقتصاد و الگوسازی، سال 9، شمارة 4، صص 120-95.
سازمان ثبت احوال کشور (1399). سالنامه آماری جمعیت، تهران: سازمان ثبت احوال کشور، صص 200-192.
صادقی فسایی، سهیلا و مریم ایثاری (1391). تحلیل جنسیتی از زندگی پس از طلاق: مطالعة کیفی، زن در توسعه و سیاست، دورة 10، شمارة 3، صص 30-5.
صادقی فسایی، سهیلا و مریم ایثاری (1397). سنخ الگوهای بازسازی زندگی پس از طلاق، مجلة علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، دورة 15، شمارة 2، صص 32-1.
صدرالاشرافی، مسعود، معصومه خنکدار طارسی، اژدر شمخانی و مجید یوسفی افراشته (1391). آسیب‌شناسى طلاق (علل و عوامل) و راهکارهاى پیشگیرى از آن، فصلنامة مهندسی فرهنگی، سال 7، شمارة 73، صص 53-26.
عرب خراسانی، سمیه (1398). جنسیت و جدایی: روایت مردانه، مطالعات جامعه­شناختی، دورة 26، شمارة 1، صص 454-425.
عنایت، حلیمه، عبدالله نجفی‌الاصل و صادق زارع (1392). بررسی عوامل مؤثر بر طلاق زودهنگام در بین جوانان شهری شهر بوشهر (مقایسه دو گروه افراد طلاق گرفته و متأهل طلاق نگرفته)، فصلنامة پژوهش‌های جامعه‌شناسی، سال 2، شمارة 3، صص 35-1.
قوی‌پنجه، فاطمه (1396). تجربه ازدواج مجدد در میان زنان مطلقه شهر شیراز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشتة جمعیت‌شناسی، یزد: دانشگاه یزد.
کاظمی­پور، شهلا (1383). تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن، زن در توسعه و سیاست، دورة 2، شمارة 3، صص 124-103.
گلابی، فاطمه و احد شکوهی عالیشاه (1400). جنسیت و تمایز عادت‌واره: بررسی مقایسه‌ای فهم و تجربة زنان و مردان در مواجهه با طلاق (مورد مطالعه: شهر تبریز)، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دورة 10، شمارة 2، صص 560-529.
گیدنز، آنتونی (1394). جامعه‌شناسی، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
Abela, A., C. Casha, M. Debono, & M. Anne Lauri (2015). Attitudes about Remarriage in Malta, Journal of Divorce & Remarriage, 56: 369–387.
Amato, P. R. (2014). The consequences of divorce for adults and children: An update. Društvena istraživanja: časopis za opća društvena pitanja, 23(1), 5-24.
Banduram, A. (2010). Social Learning Theory, Michigan: Prentice Hall.
Bumpass, L., J. Sweet & T. Martin (1990). Changing Patterns of Remarriage, Journal of Marriage and Family, 52(3): 747-756.
Chiappori, P. & Y. Weiss (2006). Remarriage, and Welfare: A General Equilibrium Approac, Journal of the European Economic Association , 4,(2/3), Papers and Proceedings of the Twentieth Annual Congress of the European Economic Association (Apr. - May, 2006), pp. 415-426.
Clarke-Stewart, A. & C. Brentano (2006). Divorce: Causes and consequences, Yale University Press.
Colman, M., L. Ganong & M. Fine (2000). Reinvestigating remarriage: Another decade of progress, Journal of Marriage and the Family, 62(4): 1288-1307.
Goetting, A. (1982). The Six Stations of Remarriage: Developmental Tasks of Remarriage after Divorce, Family Relations, 31(2): 213-222.
Jenkins, R. (1996). Social Identity, London: Routledge.
Leopold, T. (2018). Differences in the Consequences of Divorce: A Study of Multiple Outcomes, Demography, 55(3): 769-797.
Olmstead, S. B., T. G. Futris & K. Pasley (2009). An Exploration of Married and Divorced, Nonresident Men's Perceptions and Organization of their Father Role Identity, Fathering: A Journal of Theory, Research & Practice about Men as Fathers, 7(3): 249-268.
Simonič, B., & N. R. Klobučar (2017). Experiencing positive religious coping in the process of divorce: a qualitative study, Journal of religion and health, 56(5): 1644-1654.
Sweeney, M. (2010). Remarriage and stepfamilies: strategic sites for family scholarship in the 21st century, Journal of marriage and family, 72(3): 667- 684.