نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• مجید کوششی ¹
• محمد ترکاشوند مرادآبادی ²

¹ استادیار جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران (نویسنده مسئول).

² استادیار جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد.

چکیده

در شرایطی که ثبت مرگ فاقد پوشش کافی باشد، با استفاده از روش‌های غیرمستقیم سطح مرگ­ومیر برآورد می‌شود. روش­های غیرمستقیم قادر به برآورد الگوی سنی مرگ نیستند و از اینرو نمی­توانند نیاز حوزه­های مطالعاتی را برآورده کنند. در چنین شرایطی استفاده از مدل‌های مرگ­ومیر از طریق انطباق سطح برآورد شده با الگوی سنی مرگ‌ومیر، ضروری است. با این‌حال هر یک از مدل‌ها بر اساس داده‌های تجربی متفاوتی ساخته شده‌ و در مناطق جغرافیایی مختلف سطح انطباق متفاوتی دارند. پرسش مقاله این است که کدام یک از مدل‌های مرگ‌ومیر، انطباق بیشتری با الگوی سنی فوت در ایران دارند؟ با استفاده از داده‌های ثبت جاری فوت و جمعیت سرشماری‌  سال 1390 میزان مرگ‌ بر حسب سن و جنس محاسبه شده و سپس با استفاده از لوجیت براس انطباق جداول مدل با الگوی سنی مرگ در ایران بررسی شده است. نتایج نشان می­دهد که تغییرات الگوها و علل مرگ­ومیر‌، به ویژه تغییرات زمان­بندی مرگ ناشی از علل مختلف خصوصاَ مرگ زودرس ناشی از سوانح، باعث شده تا الگوی سنی مرگ‌ومیر ایران متفاوت از مدل‌ها باشد. اگرچه الگوی سنی مرگ­ومیر ایران به صورت ظاهری منطبق با مدل شمال از جداول عمر کول- دمنی است، اما این انطباق به ‌هیچ وجه به معنی تشابه این دو الگوی مرگ­ومیر نیست و پاسخ قطعی به این پرسش نیازمند بررسی­های بیشتر است.

کلیدواژه‌ها

• مرگ‌ومیر
• میزان مرگ ویژه سن
• جدول عمر
• مدل‌های مرگ‌ومیر
• روش لوجیت براس

موضوعات

• جدول عمر
• روش‌ها و مدل‌سازی جمعیت
• مرگ‌ومیر

عنوان مقاله [English]

Investigating the Adaptation of Age Pattern of Mortality in Iran with Model Life Tables

نویسندگان [English]

• Majid Koosheshi ¹
• Mohammad Torkashvand Moradabadi ²

¹ Assistant Professor in Demography, University of Tehran

² Assistant Professor in Demography, Yazd University

چکیده [English]

In the absence of adequate registered data on death and due to uncertain coverage, there are several indirect methods which can be used to estimate the level of mortality. None of these methods are able to estimate age-specific mortality rates and therefore cannot meet the needs of study and planning areas. Therefore, in such circumstances, it is essential to use mortality models to adapt the estimated level of mortality with the standard age pattern of the models. However, each model is based on different experimental data and they have different levels of adaptation in different geographic regions. The main question of this article is that which model is more compatible with age pattern of mortality of Iran? Using data on death from Civil-Registration Vital Statistics and on population from Census, age specific death rates by sex have been calculated and the compatibility of models life table with the age pattern of death has been examined using Brass Logit Model. The results revealed that the differences between societies and changes in patterns and causes of mortality, especially changes in the timing by cause, emphasizing early mortality pattern due to accidents, the Iranian mortality pattern seems to be different. Although the age pattern of Iran's mortality is apparently compatible with the North model of Coale-Demeny Life-Tables, this does not mean the similarity of these two mortality patterns, and the definitive answer to this question requires further studies.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mortality
• Age specific mortality rate
• Life table
• Mortality models
• Brass Logit Method