نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• یعقوب فروتن

دانشیار جمعیت‌شناسی گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران، بابلسر.

چکیده

اگرچه مفهوم مهاجرت برپایه تعاریف کلاسیک جمعیت شناختی مستلزم جابجائی مکانی و تفاوت بین محل تولد و محل اقامت معمولی است، اما بسیاری انسانها در کشور زادگاهی خویش همواره سودای مهاجرت در سر می­پرورانند و تمایل دارند تا در فرصت مناسب مهاجرت کنند که در این مقاله از آنان باعنوان "مهاجرین بالقوه" یاد می­کنیم و برخی از مهمترین الگوها و تعیین­کننده های مرتبط با تمایل آنان به مهاجرت خارج از کشور را مورد مطالعه و بررسی قرار می دهیم. تجزیه و تحلیل­های این مقاله مبتنی بر داده­های پیمایش مقطعی است که جمعیت نمونه آن شامل 4267 نفر مردان و زنان 15 ساله و بالاتر ساکن در نقاط شهری و روستایی شهرستان­های منتخب ایران می­باشد. مطابق نتایج تحقیق، نزدیک به نیمی از جمعیت موردمطالعه تمایل به مهاجرت دارند.  همچنین نتایج نشان داد که تمایل به مهاجرت بطور برجسته­ای تحت­تاثیر سه دسته متغیرهای عمده مشتمل بر متغیرهای جمعیت­شناختی از قبیل سن، جنس، محل سکونت، وضعیت تاهل، تحصیلات و متغیرهای مرتبط با نگرش جنسیتی و دینداری است. علاوه براین، انگیزه­های اقتصادی و شغلی نقش بمراتب مهمتر و تعیین­کننده­تری در تمایل به مهاجرت ایفا می­کنند. بطور خلاصه، یافته های تحقیق حاضر در چارچوب نظریه کلاسیک جاذبه و دافعه مهاجرت و نظریه جمعیت شناختی مهاجرت موسوم به گذار مهاجرتی تبیین می­گردد.

کلیدواژه‌ها

• مهاجرت
• مهاجرین بالقوه
• گذار مهاجرتی
• جاذبه و دافعه
• نگرش جنسیتی
• دینداری
• انگیزه‌های اقتصادی و شغلی

موضوعات

• مهاجرت
• مهاجرتهای داخلی و شهرنشینی

عنوان مقاله [English]

Potential Emigrants In Iran: Demographic And Social Explanation Of Emigration Tendencies To Abroad

نویسنده [English]

• Yaghoob Foroutan

Associate Professor of Department of Social Sciences, The University of Mazandaran, Babolsar.

چکیده [English]

While the definition of migration concept requires the movement from birthplace to a different residential place, many people are living in their home-country with a dream of emigration. They are identified here as 'potential emigrants' and the main patterns and determinants of their emigration tendency are examined in this study from a socio-demographic perspective. The results of this article is based on a survey conducted in rural and urban areas of Ahvaz, Babolsar, Bojnord, Esfarayen, Gonbad Kavos, Hamadan, Kamyaran, Khoramabad, Mahmoudabad, and Saghez. The survey includes 4267 males and females aged 15 years old and over. According to the results of this analysis, about half of the respondents have a tendency toward emigration. However, further detailed results show that this general pattern is substantially affected by demographic determinants (such as age, gender, place of residence, marital status, and level of education), gender attitude and religiosity. In addition, economic and occupational motives tend to play a more important role in tendency towards migrating overseas. In sum, the results of this study can be summarized and explained in accordance with the classic migration theory and the demographic theory of migration so-called 'migration transition'.

کلیدواژه‌ها [English]

• Migration
• Potential emigrants
• Migration transition
• Pull-push factors
• Gender attitude
• Religiosity
• Economic-occupational drivers