نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• حاتم حسینی ¹
• محمّد ترکاشوند مرادآبادی ²
• عاطفه عزیزی شاکر ³

¹ دانشیار جمعیت‌شناسی، گروه علوم ‌اجتماعی، دانشکده‌ علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا؛ استاد وابسته‌ گروه جامعه‌شناسی و انسان‎‌شناسی، دانشگاه نیپیسینگ، کانادا (نویسنده‌ مسئول).

² استادیار جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.

³ کارشناس ارشد جمعیت‌شناسی، گروه علوم ‌اجتماعی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی‌سینا.

چکیده

جدول عمر بهترین ابزار برای توصیف وضعیت مرگ‌ومیر در یک جمعیت است. جمعیت‌شناسان درصدد تهیه انواع جدول‌های عمر استاندارد برآمده‌اند تا امکان تحلیل وضعیت مرگ‌ومیر کشورهایی که دارای نظام ثبت ناقص و یا داده‌های فوت بی‌کیفیت هستند فراهم آورند. هنوز مشخص نیست کدام‌ یک از مدل‌ها انطباق بهتری با الگوی سنی مرگ‌ومیر در ایران دارد. این مقاله، بر ‌اساس داده‌های ثبتی فوت کشور، در جستجوی پاسخ‌هایی برای این پرسش‌ است: الگوی سنی مرگ‌ومیر در ایران و استان‌های آن با کدام یک از مدل‌های جدول عمر انطباق بهتری دارد؟ روش پژوهش تحلیل ثانویه داده‌های مقطعی است که از مرکز آمار ایران و سازمان ثبت احوال کشور گردآوری و اقتباس شد. پس از ارزیابی و اصلاح داده‌های جمعیت و مرگ هر استان، جدول عمر هر استان تهیه و با استفاده از نرم‌افزار MORTPAK میزان انطباق آنها با جدول‌های عمر مدل بررسی شد. یافته‌ها بیانگر آن است که نمی‌توان یک الگوی  مرگ‌و‌میر استاندارد مشترک به تفکیک سن و جنس در بین تمامی استان‌های کشور پیدا کرد. با توجه به بهبودهای صورت‌گرفته در زمینه پوشش ثبت مرگ، لازم است تلاش‌هایی در جهت تهیه مدل‌های استاندارد جدول بقا بر اساس داده‌های مرگ‌ ویژه ایران و استان‌های آن صورت بگیرد.

کلیدواژه‌ها

• جدول عمر
• جدول‌های عمر الگو
• پوشش ثبت مرگ
• الگوی سنی مرگ
• ایران

موضوعات

• جدول عمر
• مرگ‌ومیر

عنوان مقاله [English]

Age Patterns of Mortality in the Provinces of Iran and their Adaptation to Standard Model Life Tables

نویسندگان [English]

• Hatam Hosseini ¹
• Mohammad Torkashvand Morad Abadi ²
• Atefeh Azizi Shaker ³

¹ Associate Professor of Demography, Department of Social Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran and Adjunct Professor, Department of Sociology and Anthropology, Nipissing University, Canada (Corresponding Author), e-mail:h-hosseini@basu.ac.ir

² Assistant Professor of Demography, Faculty of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran, e-mail: h-hosseini@basu.ac.ir

³ MA in Demography, Department of Social Sciences, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu-Ali Sina University, e-mail: a_az1316@yahoo.com

چکیده [English]

Life table is the best tool for describing a population’s mortality status. Demographers developed different model life tables to analyze mortality in countries that have an incomplete vital registration system or poor death data. However, it is not yet clear which set of the model life tables is more consistent with the age pattern of mortality in Iran. Using death data registered by National Organization for Civil Registration of Iran (NOCRI), this study seeks answers to this question: which of the model life tables is more consistent with the age pattern of mortality in Iran and its provinces? The research method is secondary analysis of cross-sectional data taken from the Statistical Center of Iran and NOCRI. After evaluating and correcting the population and death data, a life table was constructed for each province and its adaptation with the model life tables was evaluated by MORTPAK. Results show that it is not possible to find a common standard mortality pattern by gender and age in all provinces. Considering the improvements made in the field of death registration coverage, it is necessary to make efforts to develop standard model life tables based on the death data specific to Iran and its provinces.

کلیدواژه‌ها [English]

• Life Table
• Model Life Tables
• Death Registration Coverage
• Age Mortality Pattern
• Iran