نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

مربی جامعه‌شناسی، گروه جوانان و مناسبات نسلی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، تهران، ایران.

چکیده

این تحقیق با استفاده از رویکرد بوردیو، تغییرات ارزشی پیرامون کار و فعالیت زنان و ارزش فرزندان در میدان روستایی و عشایری شهرستان گیلانغرب مورد کاوش قرار داده است. این مطالعه با روش کیفی انجام شده و حجم نمونه آن 38 نفر بوده که به‌وسیله نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده است. روش تحلیل مصاحبه­ها نیز تحلیل محتوای کیفی بوده است که براین‌اساس، 4 مقوله اصلی حاصل شد. مقوله تغییر نسلی ارزشی زنان از تولیدی/اقتصادی به عاطفی/مصرفی در دو میدان روستایی و عشایری مشابه بود و دو مقوله دیگر شامل ارزش عاطفی و مصرفی فرزند در میدان روستایی و ارزش اقتصادی و تولیدی فرزند در میدان عشایری بودند. نتایج بیانگر آن است که زنان و دختران نسل جوان در میدان روستایی و عشایری نسبت به نسل گذشته در حال ازدست‌دادن ارزش اقتصادی و تولیدی و دارا شدن ارزش عاطفی و مصرفی هستند. کاهش تعداد فرزندان خانواده مقوله­ای است که در هر دو میدان می­توان شاهد آن بود. در میدان عشایری، کودکان عامل تولید و نیروی اقتصادی محسوب می­شوند و در کنار والدین‌شان برای تأمین زندگی آینده خود در تلاش هستند؛ ولی در میدان روستایی کودکان ارزش عاطفی به‌خود گرفته و از ارزش اقتصادی و تولید تهی گشته­اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Value Changes about Women's Work and the Value of Children in Rural and Nomadic Areas: A Case Study of Gilangharb City

نویسنده [English]

  • Younes Akbari

Instructor of Sociology, Youth Group and Generational Relations, Faculty member of Institute of Humanities and Social Studies, E-mail: younes.akbari1987@gmail.com

چکیده [English]

This study aimed to investigate the value changes related to women's work and activity and the value of children in rural and nomadic field in Gilangharb city emplying Bourdieu approach. This study was conducted using a qualitative approach with a sample size of 38 participants. The sampling method was purposive and qualitative content analysis was used to analyse the interviews. Qualitative content analysis of the interviews revealed 4 main categories that the category of generational change in women's values from productive / economic to emotional / consumer in both rural and nomadic fields was similar.. The other two categories compised of   the emotional and consumption value of children in the rural areas and the economic and productive value of the children in the nomadic field. Accordingly, the results show that in rural and nomadic areas, young women and girls are losing economic and productive value and achieving emotional and consumption value compared to the previous generation. Decreasing the number of children in the family was evident in both fields. In the nomadic field, children considered as the agent of production and economic power, and they work with their parents to secure their future, while in the rural field, children have acquired emotional value and have lost their economic and productive value.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family
  • Women
  • Children
  • Village
  • Nomads

این مقاله برگرفته از رساله دوره دکتری نویسنده با عنوان «مناسبات منفعت دورن‌میدانی با کردار اقتصادی در میدان‌های روستایی و عشایری شهرستان گیلانغرب: پژوهشی در جامعه شناسی منفعت» می‌باشد.

اجاقلو، سجاد و حسن سرایی (1393). مطالعه تغییرات زمانی ارزش فرزند در ایران (مطالعه زنان شهر زنجان)، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 3، شماره 2، صص 283- 261.
اجاقلو، سجاد، عباس مرادی، ابراهیم قاسمی و جمال ارشدی (1393). تغییرات نسلی ارزش فرزند و رفتار فرزندآوری زنان پیش و پس از انقلاب اسلامی (مطالعه موردی: شهر زنجان)، فصلنامه زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، دوره 6، شماره 3، صص 425-409.
اینگلهارت، رونالد (1373). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، ترجمه مریم وتر، تهران، انتشارات روزنه.
بوردیو، پی یر (1384). نظریه کنش: دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمه مرتضی مردیها، نشر فلسفه.
حسینی، حاتم (1390). جمعیّت‌شناسی اقتصادی اجتماعی و تنظیم خانواده، چاپ چهارم، ویراست دوّم، همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
رازقی نصرآباد، حجیه بی‌بی و حسن سرایی (1393). تحلیل کوهورتی (نسلی) نگرش زنان درباره ارزش فرزند در استان سمنان، فصلنامه زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)،  سال 12، شماره ۲، صص 250-229.
رستگار خالد، امیر و ساجده مقدمی (1397). بررسی رابطه­ تمایل به ارزش‌های عرفی و نگرش به فرزند، جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، دوره 5، شماره 11، صص 174-153. 
سرایی، حسن (1387). گذار جمعیتی دوم؛ با نیم نگاهی به ایران، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، سال 3، شماره 6، صص 140-118.
سفیری، خدیجه،  افسانه کمالی و  الهه  فرجی (1396). بررسی جامعه‌‎شناختی نگرش مثبت به فرزند (مطالعه زنان شهر ایلام)، مطالعات راهبردی زنان، سال 19، شماره 75، صص 109-85.
عباسی شوازی، محمدجلال، پیتر مک دونالد، میمنت حسینی چاوشی و زینب کاوه‌فیروز (1381). بررسی دیدگاه زنان درمورد رفتارهای باروری در استان یزد با استفاده از روش‌های کیفی، نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 20، صص 203-169.
عباسی شوازی، محمدجلال، حسین محمودیان، رسول صادقی و زهرا قربانی (1397). تأثیر جهتگیری‌های ارزشی - نگرشی بر ایده­آل‌های فرزندآوری در ایران، نامه انجمن جمعیت­شناسی، سال 13، شماره 26، صص 66-37.
کنعانی، محمدامین و سعادت بخشی (1393). گسترش فردگرایی و مساله کم­فرزندآوری: مطالعه­ای در شهر رشت، نامه انجمن جمعیت­شناسی ایران، سال 9، شماره 18، صص 30-1.
مرکز آمار ایران (1395). گزارش سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395، انتشارات مرکز آمار ایران.
موید حکمت، ناهید (1392). درآمدی بر رویکرد روش­شناسی بوردیو به مفهوم سرمایه فرهنگی، جامعه پژوهشی فرهنگی، سال 4، شماره 1، صص 178-155.
Nasaw, D. (1985). Reviewed Work(s): Pricing the Priceless Child: the Changing Social Value of Children by Viviana a. Zelizer, the journal of american history, 72 (3): 709.
Thornton, A., G. Binstock & K. Yount, M. J. Abbasi-Shavazi, D. Ghimire, & Y. Xie (2010). International Fertility Change: New Data and Insights from the Developmental Idealism Framework, Population Studies Center Research Report 10-713 June 2010.