نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوه، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

2 استادیار، گروه مشاوره، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران .

3 استادیار، گروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

4 دانشیار و عضو هیئت علمی گروه مشاوره، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف تدوین مدل علّی گرایش به طلاق عاطفی بر اساس الگوهای ارتباطی زوجین با میانجی‌گری دلزدگی زناشویی انجام شد. با توجه به هدف، این مطالعه از نوع کاربردی و شیوه اجرای آن توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل تمامی زوجین مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره بهزیستی شهرستان قصرشیرین طی سال‌های 1398- 1397 بودند که از میان آنها به شیوه در دسترس، 384 زن و مرد به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده، پرسشنامه‌های استاندارد طلاق عاطفی گاتمن (1999)،  الگوهای ارتباطی (CPQ) و دلزدگی زناشویی پاینز (1996) بود. نتایج تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از آزمون‌های آماری همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری نشان داد: بین گرایش به طلاق عاطفی بر اساس الگوهای ارتباطی با میانجی‌گری دلزدگی زناشویی رابطه معنی‌داری وجود دارد. همچنین، دلزدگی زناشویی، رابطه بین گرایش به طلاق عاطفی و الگوهای ارتباطی را میانجی­گری می‌کند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که با افزایش الگوی ارتباطی سازنده متقابل در بین زوجین متقاضی طلاق، آن‌ها دلزدگی زناشویی کمتری را تجربه می‌کنند. در صورتی که دلزدگی زناشویی زوجین متقاضی طلاق نیز بالا ‌رود، طلاق عاطفی افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Causal Model of Tendency to Emotional Divorce Based on Couples' Communication Patterns Mediated by Marital Boredom (Case Study: Qasrshirin City)

نویسندگان [English]

  • jahanbakhsh khosravi 1
  • omid moradi 2
  • Hamzeh Ahmadiyan 3
  • Naser Yousefi 4

1 Ph.D Consulting Student, Educational Unit of Sanandaj, Islamic Azad University, Snandaj, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Consulting, Sanandaj Branch, Iislamic Azad University, Sanandaj, Iran.

3 Assistant Professor, Department of Psychology, Sanandaj Branch, Iislamic Azad University, Sanandaj, Iran.

4 Associate Professor, Department of Counseling, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Kurdistan, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this study was to develop a causal model of the tendency for emotional divorce based on self-differentiation through marital attachment mediation. Considering the aim of this study, a descriptive-correlational study was conducted. The statistical population of this study included all couples who referred to the welfare counseling center of Qasrshirin city during 2018-2019. From among them, 100 men and women were selected using multi-stage random sampling method. Data were then collected using Gutman's Emotional Divorce Questionnaire (1999), DSI-SF Self-Diversity (2011), and Paines' Marital Dissatisfaction Questionnaire (1996).The results of data analysis using Pearson correlation and structural equation tests showed that there was a significant relationship between tendency to divorce based on self-differentiation and mediation of marital burnout.The findings showed that marital attachment mediates the relationship between the tendency to emotional divorce and its differentiation. Marital attachment is one of the important factors affecting the level of mental health promotion and identifying the factors along with proper planning can lead to decrease in emotional divorce and increase self-differentiation.The results indicate that by increasing the pattern of mutually constructive communication among couples seeking divorce, they experience less marital boredom. If the marital boredom of the couple seeking divorce also increases, the rate of emotional divorce will increase.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marital relations
  • Emotional divorce
  • Couples communication patterns
  • marital affliction
  • couples
ادیب راد، نسترن (1385). بررسی رابطه دلزدگی زناشویی و دلزدگی شغلی زنان شاغل در خدمات پرستاری، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، دوره5، شماره19، صص47-35.
اکبری، ابراهیم، زینب عظیمی، سعیده طالبی و صمد فهیمی (1395). پیش‌بینی طلاق عاطفی زوجین بر اساس طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه، تنظیم هیجان و مؤلفه‌های آن، روانشناسی بالینی و شخصیت، دوره14، شماره2، صص92-79.
 بابایی گرمخانی، محسن؛ یاسر مدنی و مسعود غلامعلی لواسانی (1393 ). بررسی رابطه معیارهای ارتباطی غیرواقعی با الگوهای ارتباطی و نقش آنها در پیش‌بینی دلزدگی زناشویی زنان متقاضی طلاق. دوفصلنامه مشاوره کاربردی، دوره4، شماره1، صص84-67.
پروندی، علی، مختار عارفی و اسما مرادی (1395). نقش عملکرد خانواده و الگوهای ارتباطی زوجین در پیش‌بینی رضایت زناشویی، مجله آسیب‌شناسی، مشاوره و غنی‌سازی خانواده، دوره2، شماره1، صص65-54.
پروین، ستار، مریم داودی و فریبرز محمدی (1391). عوامل جامعه‌شناختی مؤثر در طلاق عاطفی در بین خانواده های تهرانی. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان سابق)، دوره1، شماره56، صص153-119.
جاویدی، نصیرالدین، علی‌اکبر سلیمانی، خدابخش احمدی و منا صمدزاده (1392 ). اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار EFT بر بهبود الگوهای ارتباطی زوجین، مجله تحقیقات علوم رفتاری، دوره11، شماره5، صص410-402.
رضائیان، حمیدرضا، سمیرا معصومی و سیمین حسینیان (1396). بررسی و مقایسه تمایزیافتگی خود، الگوهای ارتباطی و رضایت جنسی در زوج‌های متقاضی طلاق و عادی،  مشاوره کاربردی، دوره7، شماره2، صص32-17.
رضوانی، حورالعین و حسن صائمی (1398). همبستگی تمایزیافتگی خود و نوروزگرایی با طلاق عاطفی در دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر، فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت، دوره8، شماره2، صص30-23.
سودانی، منصور، علی امیری‌مقدم و مهناز مهرابی‌زاده هنرمند (1392). اثربخشی رویکرد ارتباطی ستیز بر تعارضات زناشویی و انطباق پذیری، پژوهش‌های روانشناسی بالینی و مشاوره، دوره3، شماره1، صص20-5.
شعبانی، سعید، توکل آقایاری هیر و  فاطمه گلابی (1392). بررسی میزان طلاق عاطفی و عوامل جامعه‌شناختی مرتبط با آن (مورد مطالعه: افراد متأهل شهر همدان)، دانشگاه تبریز، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی.
عبادت‌پور، بهناز (1379). هنجاریابی پرسشنامه الگوهای ارتباطی زناشویی در شهر تهران در سال 79-78. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم تهران.
عطاری، یوسف‌علی، محمد حسین‌پور و سیما راهنورد (1391). آموزش بخشی مهارت‌های ارتباطی به شیوه برنامه ارتباطی زوجین بر کاهش دلزدگی زناشویی در زوجین، مجله اندیشه و رفتار، دوره4، شماره14، صص34-25.
فاتحی‌زاده، مریم و زهرا احمدی (1385). بررسی اثربخشی شیوه زوج درمانی ارتباط شیء کوتاه مدت برالگوهای ارتباطی زوجین، فصلنامه خانواده پژوهی، دوره 2، شماره6، صص117-105.
فیروزجائیان علی‌اصغر، محمداسماعیل ریاحی و منصوره محمدی دوست (1395). تحلیل جامعه‌شناختی طلاق عاطفی در میان زوجین شهر نوشهر، مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، دوره5، شماره3، صص59-34.
قمری کیوی، حسین، علی شیخ‌الاسلامی و مهران صمدی ( ۱۳۹۴). رابطه تمایزیافتگی خود و رضایت زناشویی در همسران سازگار و ناسازگار، دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، مؤسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
کاظمیان مقدم، کبری، مهناز مهرابی‌زاده هنرمند، علیرضا کیامنش و سیمین حسینیان (1397). رابطه علّی تمایزیافتگی، معناداری زندگی و بخشودگی با دلزدگی زناشویی از طریق میانجی‌گری تعارض زناشویی و رضایت زناشویی، فصلنامه علمی - پژوهشی روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، دوره 19، شماره31، صص 146-131.
کریمی مهسا، وحید دنیوی، امیرمحسن راه نجات و امیرسام کیانی‌مقدم (1396). رابطه معنویت‌گرایی با عشق‌ورزی و الگوی ارتباطی زوجین، پرستار و پزشک در رزم، دوره5، شماره15، صص52-44.
ﮔﻨﺠﻲ، ﺣﻤﺰه (1392). نظریه‌های شخصیت، انتشارات ساوالان.
موسوی، سیده‌فاطمه و عباس رحیمی‌نژاد (1394). مقایسه منزلت‌های هویت بین فردی زنان و مردان متأهل با توجه به وضعیت طلاق عاطفی، فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، دوره6، شماره1، صص23-11.
نادری، فرح و پونه آزادمنش (1391). مقایسه دلزدگی زناشویی، عملکرد خانواده و صمیمت کارکنان زن و مرد، یافته‌های نو در روان‌شناسی، دوره 7، شماره22، صص112-97.
نجات دارابی، هادی، جلال یاراحمدی و فهیمه فعال ( ۱۳۹۵). بررسی دلزدگی زناشویی و طلاق عاطفی و ارتباط آن با ورزش و فعالیت جسمانی، پنجمین کنفرانس ملی علوم کاربردی در ورزش، علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی آباد کتول.
نریمانی، محمد، اصغر پوراسمعیلی، نادر حاجلو و نیلوفر میکائیلی (1394). آسیب‌پذیری‌های بادوام و دلزدگی زناشویی در بین زوجین متقاضی طلاق: نقش میانجی رویدادهای استرس‌زا، مشاوره و روان درمانی خانواده، دوره 5، شماره 2، صص5024.
هادیان، صبا و داریوش امینی (1398). پیش‌بینی دلزدگی زناشویی بر اساس هوش عاطفی، مهارت‌های ارتباطی و تعارضات زناشویی زوجین متأهل دانشگاه آزاد همدان. پژوهش‌نامه زنان، دوره10، شماره27، صص211-179.
همتی‌پور، مریم، زهرا محمدی و زینب اکبری ( ۱۳۹۸). بررسی رابطه الگوهای ارتباطی زوجین و سبک‌های عشق با دلزدگی زناشویی در دانشجویان متاهل، سومین کنفرانس بین المللی پژوهش در روانشناسی، مشاوره و علوم تربیتی، دبیرخانه دائمی کنفرانس.
یوسفی، ناصر (1390). مقایسه اثربخشی دو رویکرد خانواده درمانی مبتنی بر طرح واره درمانی و نظام عاطفی بوون بر طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در مراجعان متقاضی طلاق شهر سقز، مجله اصول بهداشت روانی، دوره13، شماره 52، صص 56-73.
Banmen, J. (2008). Satir's systemic brief therapy: an advanced residential training program. Dumas Bay, WA.
 Barry RA, Barden EP, Dubac C. (2019).Pulling away: Links among disengaged couple communication, relationship distress, and depressive symptoms. Journal of Family Psychology. Apr;33(3):280
Buser TJ, Pertuit TL, Muller DL. (2019). Nonsuicidal Self‐Injury, Stress, and Self‐Differentiation. Adultspan Journal ;18(1):4-16.
Christensen, A., & Salavy, R. J. (1991). Communication, conflict, and psychological distance in nondisteresed, clinic and divorcing coples. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59(3), 458-463.
Futris, T. G., Campbell, K., Nielsen, R. B., and Burwell, S. R. (2010). The Communication Patterns QuestionnaireShort Form: A Review and Assessment. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 18(3), 275-287.
Gameiro, S., Nazaré, B., Fonseca, A., Moura-Ramos, M., & Cristina Canavarro, M. (2011). Changes in marital congruence and quality of life across the transition to parenthood in couples who conceived spontaneously or with assisted reproductive technologies. Fertility and Sterility, 96(6), pp. 1457-1462 Measurement.;15(5):35-57.
Hall, C. S., & Lindzey, G. (1978). Theories of Personality (3rd ed). New York: John Wiley & Sons.
Lavner, J. A., Karney, B. R., & Bradbury, T. N. (2016). Does couples' communication predict marital satisfaction, or does marital satisfaction predict communication? Journal of Marriage and Family78(3), 680-694.
Lingern, J. (2003). Individual differences in self-appraisals and responses to dating violence scenarios. Journal of Violence and Victims, 12(3), 265-276.
Parcover, J. A., Mettrick, J., Parcover, C. A. D., & Griffin-Smith, P. (2011), University and college counselors as athletic team consultancy: using a structural family therapy model. Journal of College Counseling, 12(2), pp. 149-161.
Pfeifer, L.; R. B. Miller.; T. Li., & Hsiao, T. (2013). Perceived marital problems in Taiwan. Journal of Contemporary Family Therapy. 35. 91-104.
Satir, V. (1983). Satir: Step by step. Palo Alto, CA: Science and Behavior Books.
Schrodt, P., Witt, P. L., & Shimkowski, J. R. (2014). A meta-analytical review of the demand/withdraw pattern of interaction and its associations with individual, relational, and communicative outcomes. Communication Monographs81(1), 28-58.
Timmons AC, Arbel R, Margolin G. )2017) . Daily patterns of stress and conflict in couples: Associations with marital aggression and family-of-origin aggression. Journal of family psychology.;31(1):93.
Tsapelas. I, Aron. A and Orbuc. T. (2016). Marital boredom now predicts less satisfaction 9 years latePublished In: Psychological Science, 20(5). Pp. 543-545.
Yu Y, Wu D, Wang JM, Wang YC.(2020). Dark personality, marital quality, and marital instability of Chinese couples: An actor-partner interdependence mediation model. Personality and Individual Differences. 1;154:109689.
Zhang. (2007). Family communication patterns andconflict styles in Chinese parent – child relationships. Communication uarterly, 55: 28-113.